Triển lãm “Mô hình Phân rã” bao gồm các tác phẩm được xác định thực hiện trong không gian của APD: sắp đặt “Động cơ đen” và video đồ họa chuyển động “Hoài niệm” và “Sự ra đi”, cùng các bản vẽ liên quan. Chủ đề trung tâm của triển lãm là sự phá dỡ cấu trúc, và trên bình diện cảm xúc là nỗi nhớ, sự mất mát.

Phân rã là một tiến trình phổ quát diễn ra ở các quy mô khác nhau trên toàn thế giới, cả ở Việt Nam và Phần Lan. Tiến trình thay đổi đó là không thể đảo ngược, dù gây ra bởi con người hay dòng chảy thời gian. Phân rã cần thiết cho sự phát triển – trong vai trò là tác lực vừa phá hủy vừa biến đổi, kiến tạo không gian cho cái mới.

Vô vàn thí dụ về sự phân rã có thể được kể đến. Những ngôi sao lớn nổ tung sinh ra các hệ sao mới, hoặc sụp đổ tạo thành các hố đen. Thời tiết và sự xói mòn làm phá vỡ đá, hình thành cảnh quan, núi non, bờ biển. Vật liệu hữu cơ phân hủy thành đất nuôi dưỡng sự sống mới. Sự thoái hóa của các tế bào xảy ra như một phần của quá trình lão hóa và bệnh tật. Sự tan rã của các cấu trúc xã hội mở đường cho các thực hành văn hóa mới.

“Tôi đã mất đi một số người thân và bạn bè. Những trải nghiệm mất mát và buồn đau với tôi như một sự tan vỡ bên trong. Tôi đã thực hiện tác phẩm đầu tiên liên quan đến chủ đề này vào năm 2002. Trên bình diện cá nhân, các tác phẩm của tôi đề cập đến nỗi buồn, sự bỏ rơi và nỗi nhớ nhung do mất mát. Trên bình diện chung, các tác phẩm có thể được coi là những bức tranh về hiện trạng của thế giới; sự phân cực văn hóa và biến đổi khí hậu đang định hình và phá hủy đi cái cũ” – Jaakko Niemelä

*

Jaakko Niemelä (sinh năm 1959, Phần Lan) hiện đang sống và làm việc tại Helsinki và Rauma. Ông đã tham gia triển lãm quốc tế trong nhiều thập kỷ. Tác phẩm của ông, dù xuất phát từ trải nghiệm cá nhân, lại chạm đến những vấn đề mang tính nhân loại như thời thơ ấu, sự chơi, quyền lực và sự kiểm soát, áp lực xã hội, hay nỗi sợ mất mát. Sự đổ vỡ, khủng hoảng và tính phù du là những chủ đề xuyên suốt trong tác phẩm của ông. Những tác phẩm sắp đặt và tác phẩm công cộng của ông thường được kịch tính hóa thông qua tương phản ánh sáng – bóng tối, video đồ họa chuyển động, những bề mặt hoặc bóng nhẵn phản chiếu, hoặc thô ráp, và các vật liệu công nghiệp thô. Niemelä cũng “chơi” với các cấu trúc phức tạp để tạo nên sự kịch tính, từ mô hình cỡ nhỏ đến các cấu trúc cao hàng mét, hay những công trình có kích thước ngang một tòa nhà. Các tác phẩm của ông thường chiếm lĩnh không gian, đôi khi cũng có thể tinh tế và đầy tính thơ.