LỜ MÀ LỜ MỜ – DỰ ÁN TRÌNH CHIẾU VIDEO ART
LờMàLờMờ là dự án trình chiếu video art của APD bao gồm các hoạt động trình chiếu, curatorial tour, thảo luận, talk… Dự án này nằm trong chuỗi chương trình phổ biến và phát triển nghệ thuật nhằm cung cấp thông tin, cơ hội trao đổi, nghiên cứu và thực hành; Hỗ trợ những người làm nghệ thuật, giới chuyên môn và công chúng tiếp cận được các khu vực thực hành nghệ thuật khác nhau, các khái niệm, thủ pháp và thông điệp nghệ thuật. Cụ thể với dự án khán giả được tiếp cận thông tin kiến thức về ngôn ngữ video art cũng như vị trí và vai trò của video art trong tổng quan phát triển nghệ thuật và xã hội.
Trong bối cảnh chung về nghệ thuật ở Việt Nam hiện nay, hệ thống lý thuyết và đào tạo chính thống về phim thể nghiệm, moving image / video art, cũng như nghệ thuật đương đại nói chung, vẫn còn là một khoảng trống lớn. Các nguồn tiếp cận, cũng như thực hành kỹ năng với moving image thường là được đào tạo từ nước ngoài, hoặc thông qua một vài trung tâm nghệ thuật thể nghiệm nhỏ trong nước, học việc từ studio của các nghệ sĩ đi trước, và chủ yếu là nghệ sĩ tự học.
Hiện thực trên đã ảnh hưởng rất lớn đến tốc độ phát triển và chất lượng nghệ thuật của các tác phẩm, cũng như kìm hãm khả năng sáng tạo của các nghệ sĩ nội địa. Mặt khác, chúng ta đều có thể thấy rõ nghệ thuật nội địa vẫn sẽ còn bị kiểm duyệt lâu dài và tự do biểu đạt vẫn còn là một thứ xa xỉ trong môi trường xã hội Việt Nam.
Vì vậy, việc phổ biến thông tin học thuật và các kho dữ liệu, tăng tần suất thảo luận chuyên môn, trình chiếu tác phẩm cũng như tổ chức các dự án thực hành sáng tạo là vô cùng cần thiết. Bằng các hoạt động đó, chúng ta có thể bù đắp phần nào cho những thiếu hụt về mặt học thuật hàn lâm, đồng thời mở rộng cơ hội tự do biểu đạt cho nghệ thuật.
Trải qua hơn 20 năm thực hành Moving Image với tác phong khá hồn nhiên tại Việt Nam, phần lớn người xem lẫn nghệ sĩ hầu như chưa có ý thức hay kiến thức về sự khác biệt giữa các loại hình film/video thực nghiệm, giữa biên độ chồng lấp của các từ Experimental Film, Moving image và Video Art. Trường đại học mỹ thuật Hà Nội đã từng mở khoa video art nhưng chỉ tồn tại được một năm học rồi đóng cửa, và trong năm đó những “tác phẩm” ra lò lại giống như video clip giải trí và thương mại hơn là tác phẩm nghệ thuật!
Trong bối cảnh như trên và với định hướng bảo trợ và phát triển nghệ thuật, Trung tâm APD đang tổ chức một cuộc trưng bầy video art có tên là LờMàLờMờ. Các tác phẩm được tuyển chọn là một số sáng tác của các nghệ sĩ Việt Nam trong 20 năm qua, và đều nằm trong mạch video art với tình trạng sáng tác và sản xuất độc lập, ít bị tác động của ngoại cảnh nhất. Cuộc trưng bầy này sẽ bao gồm các curator tour, thảo luận, talk, workshop nhằm mục tiêu hỗ trợ thông tin kiến thức và phát triển cho công chúng, sinh viên và các nghệ sĩ trẻ.
APD cũng mong muốn tạo ra những cơ hội trải nghiệm trực quan để công chúng, giới chuyên môn và những người làm nghệ thuật sẽ tiếp cận được các khu vực thực hành nghệ thuật khác nhau, các khái niệm, thủ pháp và thông điệp nghệ thuật khác nhau, cũng như vị trí và vai trò của video art trong tổng quan phát triển nghệ thuật và xã hội.
Như tấm gương phản chiếu của một thiên lịch sử hiện đại với rất nhiều góc khuất chưa lộ sáng, nhiều giả thiết, và cả dã sử. Ở miền đất ấy, cái gọi là “chính sử” không được người dân coi trọng dẫn đến hội chứng từ chối học sử của mấy thế hệ gần đây, và đã gây ra cả bi kịch và nhiều chuyện hài hước. Bên cạnh đó sự bùng nổ thông tin được truyền dẫn chính bởi mạng xã hội và tiến trình phát triển ý thức dân chủ đã tạo nên nhiều cách hiểu mới về lịch sử, cùng các sự thật lịch sử vốn bị khuất lấp bấy lâu nay dần được hé lộ!
LờMàLờMờ là một tập hợp những tác phẩm có các cách thực hành khác nhau, trong đó bao gồm những chuyển động và hình ảnh mang nhiều ẩn dụ, có giai điệu và truyền cảm hứng. Nội dung và góc máy từ cân đối, chỉn chu, cho đến phóng túng và tạo liên tưởng. Cùng với nhiều tầng lớp ngữ nghĩa, tấm phông sau của các scene hiển hiện một thực tế khắc nghiệt, một thái độ và tính dự báo nghiêm túc, trong đó lịch sử đan xen với thực tại và ngấm ngầm đối thoại.