Trung tâm Bảo trợ và Phát triển nghệ thuật APD hân hạnh giới thiệu Triển lãm cá nhân “MỚ” của nghệ sĩ Phạm Trần Việt Nam, được giám tuyển bởi curator Trần Lương.

Lần đầu tiên tại Hà Nội, triển lãm sẽ trưng bày hơn 20 tác phẩm mang phong cách thực hành hội họa độc đáo của Phạm Trần Việt Nam. Các tác phẩm được sáng tác trải từ năm 2012 đến năm 2023, đa phần là tranh mới sáng tác trong thời gian sau đại dịch Covid, trong đó có một vài bức khổ lớn, bức lớn nhất bề ngang 3,2 mét, dài 20 mét. Một số tác phẩm được thực hiện trong hơn 10 năm – là kết quả của một quá trình liên tục tái sáng tạo, tái cấu trúc để tạo nên những bản dạng hồi sinh mới.

Toàn bộ các tác phẩm đều không căng lên khung gỗ, ngoài các tranh đính lên tường thì số tranh quá khổ được giăng, trải, tràn kín không gian; như một sắp đặt chỉ chực trào khỏi khuôn khổ, làm không gian bị bủa vây bởi những cơn ‘MỚ’ đầy ám ảnh sống – chết trong thế giới tâm tưởng của nghệ sĩ. 

Phạm Trần Việt Nam nằm trong số ít các nghệ sĩ ở Việt Nam dấn thân và tiếp cận hội họa bằng tinh thần bột phát nguyên thuỷ. Thực hành của anh thách thức cách hiểu thông thường cũng như phương pháp thực hành và tư duy truyền thống về nghệ thuật hội họa. Bằng những thử nghiệm phá cách về quy mô, chất liệu và thủ pháp sáng tác, buông bỏ các tiêu chuẩn hàn lâm và giới hạn sinh học, anh mượn nghệ thuật thị giác làm phương tiện trung gian để tìm kiếm những mảng tối của nội tâm và những thể vô hình của ngoại giới. Hành vi hội họa còn như một phương pháp trị liệu, một ngôn ngữ thay thế để diễn dịch thay cho sự hữu hạn / bất khả của các ngôn ngữ khác. 

Ở Phạm Trần Việt Nam, vai trò của hình thức đã trở thành thứ yếu, không có phương pháp hay định hướng hình thức nào trong quá trình sáng tạo. Hình thức cứ “tuột” ra từ “vô thức”, trực tiếp từ năng lượng của cảm xúc và hơn thế năng lượng phần nào còn được truyền từ một “sự tồn tại khác”. 

“Cách vẽ bắt đầu từ một góc của tấm toan và chi tiết cứ tràn ra như rêu mọc, nét này/vệt này dẫn đường cho nét khác/vệt khác tạo ra những bức tranh phi bố cục. Vì nhu cầu bôi quệt của nghệ sĩ quá bức thiết nên đã bỏ qua những cân nhắc và tính toán, để lại phía sau sự hữu hạn của thực tế. Hình và nét cứ chen lấn, chèn ép nhau, và luôn đùn đẩy làm các khối lòi ra khỏi khuôn khổ của tấm canvas, và những đường biên của vật liệu nền chỉ là sự chia cắt tạm thời của tầm nhìn. Việc cắt thủng lỗ chỗ tấm nền ngoài ý nghĩa là một cách ‘vẽ’, cũng là hành vi phá đi khuôn khổ của tấm toan”* 

Triển lãm lần này là một chuyển biến mới trong tư duy và phương pháp thực hành của Phạm Trần Việt Nam, bảng màu đã đa sắc hơn, kích thước đã thoả hiệp với nơi chốn hơn, thần sắc của thế giới u minh đã gần với đời hơn. Đây cũng là kết quả tiếp nối của một quá trình cộng tác làm việc lâu dài, sâu sát giữa nghệ sĩ và curator Trần Lương.

Triển lãm “MỚ” mở cửa tự do từ ngày 14/4/2023 đến hết ngày 14/8/2023 tại Trung tâm Bảo trợ và Phát triển nghệ thuật APD ở Tòa nhà Kim Khí Thăng Long, Số 1, Lương Yên, Hai Bà Trưng, Hà Nội. Trong thời gian diễn ra trưng bày, APD sẽ tổ chức các hoạt động, sự kiện bên lề như trò chuyện, hỏi đáp, curator tour… nhằm tạo những đường dẫn đa dạng kết nối công chúng khán giả, người yêu nghệ thuật với triển lãm.  

*trích từ bài viết của curator Trần Lương

*

Phạm Trần Việt Nam sinh ra tại Đà Nẵng và tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh năm 2010. Tuy được đào tạo về điêu khắc, nhưng anh chủ yếu thực hành hội họa, chất liệu sơn dầu trên vải. Chịu ảnh hưởng từ nhạc rock, trường phái biểu hiện và siêu thực, tạo hình của anh thời kỳ đầu thường gào thét hoặc quằn quại như trong hoả ngục, chú tâm bóc tách từng góc tối tăm, phẫn nộ và thô bạo của con người. Từ năm 2014, sau khi vượt qua giai đoạn trầm cảm khó khăn, anh bắt đầu thực hành phá bỏ tất cả những gì mình đã tôn thờ, thể nghiệm việc cắt nát và tái cấu trúc hầu hết tranh cũ. Những sáng tác của Nam trao gửi thông điệp nhân văn từ lòng trắc ẩn và rung cảm của anh trước bối cảnh xã hội của đất nước mà anh đang sống, những điều trần ai trước mắt. Thực hành nghệ thuật đối với anh không chỉ là một công việc, mà đó còn là ‘hành vi không thể cưỡng lại của trầm cảm’, có lúc dữ dội nhưng cũng có lúc kiên trì và nhẫn nại như thiền định. Một số triển lãm và hoạt động tiêu biểu mà anh đã tham gia: ‘The best of Việt Nam’ (Lavelle Gallery, TP. HCM, Việt Nam, 2022), ‘Văn tế thập loại chúng sinh’ (Trung tâm Nghệ thuật Đương đại The Factory, TP. HCM, Việt Nam), ‘Dogma Prize’ (Heritage Space , Hà Nội, Việt Nam, 2017), ‘Vietnam Eye’ (Trung tâm Văn hóa Ý, Hà Nội, Việt Nam, 2016), ‘Miền Méo Miệng’ (Bảo tàng nghệ thuật đương đại Bildmuseet, Umea, Thuỵ Điển, 2015), ‘Phía Sau Tri Thức (phòng tranh Tự Do , TP.HCM, Việt Nam, 2010), ‘Chị tôi’ (Sàn Art, TP.HCM , Việt Nam, 2010), ‘Illusions – Desire’ (L’Espace – Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội, Hà Nội, Việt Nam, 2009, ‘Băng Đảng’ (Nhà Sàn Studio, Hà Nội, Việt Nam, 2009)…v…v. Anh có tác phẩm trong bộ sưu tập của Lavelle Gallery và Trung tâm nghệ thuật The Outpost.